Masumiyet Müzesi - Orhan Pamuk

Ne zaman Masumiyet Müzesi okuyorum desem “Aa o benim en sevdiğim kitap” diyen en az üç kişiyle karşılaştım bu okuma sürecimde. Öncelikle şunu söylemek isterim ki Orhan Pamuk okumak kondisyon gerektiriyormuş onu anladım. Okuma pratiği(!) olmayan biriyseniz kitabı okumak biraz güç bir hal alabilir sizin için. Ben kitabı belki de hayatımın en çok okuduğum döneminde okudum ama resmen hiç spor yapmayan birinin 3 tane mekik çektikten sonra ertesi günü karnında ağrılarla geçirmesi gibi bir durum yaşıyorum. Beynim alarm veriyor: “Bu kadar sık uzun ve süslü cümle okuyamazsınız sayın okuyucu!”

Bu benim ilk Orhan Pamuk okuyuşumdu belki de ondan bu hal bilemiyorum. Hemen kızmayın canım tamam biliyorum sizin en sevdiğiniz kitap tamam.

Üslupla ilgili kısmı atlayıp konuya geliyorum şimdi. En kabaca, bu kitap aşık olmak hakkında. Baya kabaca oldu ama idare ediverin rica ederim. Kitabın başında Kemal’in aşk ve evlilik hakkındaki düşünceleri, sevdiği kız da bir başka sevdiği kızla olan nişanına geldi diye mutlu olması, Kemal’in babasıyla sevgililer ve eşler hakkında konuşmaları kanımı dondurdu. Bunları da atlayabilirsem bu insanüstü aşk beni büsbütün şaşkınlığa uğrattı kısmına gelebilirim. Bu aşk değil hastalık diyen yorumcuları da okudum ve düşünce olarak onlara daha yakınım ama önce sormak istiyorum dostlarım; aşık olmak neden bitti? Yok canım hiç de bitmedi sana öyle geliyor diyorsanız bana yazın rica ederim. Çünkü günümüz namütenahi alternatifler çağında ben böyle aşık olmanın soyunun tükendiğine inanıyorum.

Hikayeyi okurken yer yer öfkelendim yer yer üzüldüm ama işin içinden çıkamadım. Kah kendimi Kemal’in annesinin yerine koyup “eritti çocuğu” diye Füsun’a kızdım kah Sibel olup Kemal’i yerden yere vurdum kah Füsun olup Kemal'e çok ağır konuştum (Kemal'e biraz fazla yüklenmiş olabilirim). Her düşüncemin sonu böyle aşk olmaz olsun’a bağlandı.

Orhan Pamuk okumak farklı bir deneyimdi her şeye rağmen. 

Peki bu kitabı kimler okumasın: küçük punto, sanki sonu hiç gelmeyecek gibi olan cümleler uykumu getirir benden geçti artık diyenler.

Kimler okusun: realizmin anlaşılmaz bir biçimde göklere çıkarıldığı dünyamızda romantizmin doruklarına varmak istiyorum tutmayın beni rica ederim diyenler.

Eğer ben bu kitapta olsaydım Kemal’in yerinden kalkamama buhranı olurdum. Bazen gerçekten kendimi bu buhranın bizzat kendisi gibi hissediyorum.

Altını çizdiğim satırlardan bazıları:

- … hayat, aşk, mutluluk, bunlar zor şeylerdi; herkes kendini korumak, bu ölümlü dünyada mutlu olmak için elinden geleni yapıyordu! 197

- “unut” öğüdüne rağmen ne kadar gayret etsek de, aptallar ve hafızasızlar hariç kimse bütünüyle unutamaz. Hepimizin yaptığı gibi mutlu olmaya ve Zaman’ı unutmaya çalışabilir ancak insan. 269

- Film seyrederken, hele kahramanların birinin yerine kendimi koyabilmişsem, dertlerimi abarttığımı düşünürdüm. 346 (Size de şey oluyor mu, hep hissettiğiniz ama daha önce kelimelere dökmeyi akıl edemediğiniz bir şeyin kelimelere dökülmüş haliyle karşılaşınca o satırlara sarılma isteği?)

Hayırlısıyla normalleşebilirsek müzesini de ziyaret etmek istiyorum. Korona, biraz olsun gururun varsa bitersin kardeşim!